Borçların yeniden yapılandırılmasına ilişkin kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi (1)
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda Kamu Borçlarının Yeniden Yapılandırılması Dahil Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi kabul edilerek malzeme olmuştur.
Kanun ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), il özel idareleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı (YİKOB) ile ilgili alacaklar temin edilmektedir.
Alacaklar için vergiler, vergi cezaları, idari ve itibari para cezaları, gümrük vergileri, sigorta primleri, toplum sigorta primleri, emeklilik ve kurumlar karşılıkları, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik güçlendirme primi ve bu alacaklara ilişkin her türlü alacaklar esas alınır. 31 Aralık 2022 tarihi itibariyle. Faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi ek alacaklar kapsama dahildir.
Bu idarelerin Amme Alacaklarının Tahsili Kanunu kapsamında takip ve tahsil edilen diğer alacakları ile belediyelerin su, atıksu, katı atık gibi alacakları da yönetmelik kapsamındadır.
Kanun ayrıca, işletmede bulunduğu halde kayıtlarda yer almayan veya kayıtlarda yer alıp işletmede yer almayan mal, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kasiyer ve ortaklardan alacakların beyanını düzenler.
Yönetmelik kapsamında kullanılacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranları, 31 Aralık 2004 tarihine kadar her ay için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen toptan eşya fiyat endeksi (TEFE) aylık değişim oranları, üretici fiyat endeksindeki aylık değişim oranları ( 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren ÜFE, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren ise yurt içi üretici fiyat endeksi (Y-ÜFE) aylık değişim oranını, 1 Kasım 2016 tarihinden itibaren ise aylık yüzde 0,75 oranını ifade edecek.
Yapılandırılacak alacaklar
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, il özel idareleri, belediyeler ve YİKOB tahsilat müdürlükleri tarafından takip edilen kesinleşmiş kamu alacaklarından, belediyeler ve büyükşehir belediyelerinin su ve kanalizasyon idarelerinin bazı kesin alacaklarından, henüz ödenmemiş veya ödeme süresi geçmemiş vergiler ile vergi cezaları, idari para cezaları, Amme Alacaklarının Tahsil Edilmesine Dair Kanun uyarınca takip edilen alacaklar, gümrük vergileri ve idari para cezaları ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, gecikme cezası vb. .
İtirazlı olarak verilen beyannameler üzerinden tahakkuk eden alacaklar da kesin alacak olarak yapılandırılacaktır.
Her araç için ödenecek MTV, aracın idari para cezaları ve geçiş ücretinin en az yüzde 10’u ödenecek, taksit ödeme döneminde fiziki muayeneye izin verilecek.
1 Ekim 2020 tarihinden sonra gelen katma değer vergisi ve bu vergilere ilişkin beyannameden doğan damga vergisinin tamamının ödenmesi kuraldır.
Belediyelerin su, atıksu ve katı atık bedelleri ile sundukları bazı hizmetlerden ve aldıkları payların bir kısmından doğan bedel alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık bedelleri, su ve kanalizasyon işletmelerinin su ve atıksu bedelleri ve YİKOB’lerin harcamalara katılım payları ve alacakları yapılandırılacaktır.
Düzenlemeden yararlanmak isteyenlerin, diğer şartların yanı sıra dava açmamak, davalardan vazgeçmek ve kanun yollarına başvurmamak şartı aranacak.
Bu kurumların kesinleşmemiş veya dava aşamasında olan kamu alacakları da yönetmelik kapsamındadır. Buna göre, yönetmeliğin yayımı tarihinin prestijiyle, resen veya idarece yapılan tarhiyatlar için birinci derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış veya dava açma süresinin henüz geçmemiş olması, ve vergi tahakkuku, itiraz veya itiraz sürelerinin geçmemiş olması veya itiraz/itiraz veya itiraz süresinin geçmemiş olması. – İdare tarafından re’sen veya düzeltme talebinde bulunulan veya düzeltme talebinde bulunma süresi geçmemiş veya düzeltme işlemine tabi tutulmuş idare tarafından yapılan vergi tarhiyatları ve gümrük vergisi tahakkukları, da yapılandırılacaktır.
Kanun ayrıca, sadece vergi cezaları/gümrüğe ilişkin idari para cezaları, yönetmelik kapsamında ihtilaflı idari para cezaları ve ihtilaflı cezalar için dava açılması halinde ödenecek bedelleri de düzenlemektedir.
Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce başlanan ancak tamamlanamayan vergi inceleme ve takdir işlemlerine devam edilecektir. Bu işlemler tamamlandıktan sonra, tarh edilen vergilerin yapılandırılması ve yönetmelikten yararlanma, tebligat tebligatına bağlı olarak başvuru ve ödeme süreleri belirlenir ve düzenlenir.
Buna göre, düzenleme kapsamındaki devirlere katılım nedeniyle doğacak vergi ziyaı cezalarında, cezaya tabi olanlar cezanın yüzde 25’ini belirtilen süre içinde ödemeleri halinde cezanın kalan yüzde 75’inden feragat edilecek ve biçim.
Bu kararlar, Yönetmeliğin yayımı tarihi itibari ile beyan edilmeyen, Yönetmelik kapsamındaki sürelere ait, yayımı tarihinden önce pişmanlık istemiyle ibraz edilen vergi cezaları hakkında da uygulanacaktır. ödeme yönündeki kuralların ihlal edildiği açıklama daveti ve resen verilen beyanlar kapsamındadır.
Yönetmeliğin yayımı tarihinde veya sonrasında vergi dairesi kayıtlarına intikal eden kıymet takdir kurulu kararları ve vergi inceleme raporları hakkında gerekli tarhiyat ve bildirim işlemlerinin yapılması kaydıyla kanun kararlarından yararlanılabilir, Belirlenen tutarın belirtilen süre içinde ödenmesi şartıyla.
Bu düzenlemelerden yararlanacak mükellefler, Vergi Tarz Kanunu’ndaki uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma, vergi cezalarında indirim, Gümrük Kanunu’ndaki uzlaşma, Kabahatler Kanunu’ndaki avans indirimi ve Devlet İhale Kanunundaki indirimler.
Taban ve vergi artışı
Kanun aynı zamanda tarh ve vergi artışlarını da düzenlemektedir.
Mükellefler tarafından çeşitli nedenlerle eksik beyan edilen veya beyan edilmeyen geçmiş yıl gelirlerinin belirli oran ve fiyatlar dahilinde beyan edilmesi sağlanmaktadır. Bu şekilde beyan edilecek gelirlere uygulanacak oran ve tutarların tespitinde ekonomik gelişmelere paralel olarak belirlenen esaslar esas alınır.
Buna göre mükellefler, Vergi Tipi Kanun’da yer alan vergi cezalarına ve gecikme faizlerine tabi olmadan vergilerini ödeyebilecekler. Artan vergi ve süreler için, artan vergilerin ödenmesi şartıyla vergi incelemesi ve tarhı yapılmayacaktır.
Matrahı artıran mükelleflerin beyan edecekleri vergi matrahları için taban fiyatlar belirlenir ve bu faaliyet ve gelirlerin vergi dairesi, daha önce yapılan vergi kesintileri veya indirim ve istisnalar nedeniyle ya da vergi dairesi vergi dairesi tarafından herhangi bir beyannameye tabi tutulmaz. vergi beyannamesi verilmemiş veya ilgili yıllarda herhangi bir faaliyet veya gelir olup olmadığı. Bilgi dışında kalması nedeniyle vergi matrahının bulunmadığı durumlarda, mükellefler tarafından beyan edilen matrahlara uygulanan oranlar sonucunda bulunan matrahlara bir alt sınır getirilir.
Kurumlar vergisi mükelleflerinin artırdıkları kurumlar vergisi matrahlarına ek olarak, ilgili kanuna göre vergi tevkifatına tabi olan kazanç ve iratları üzerinden tevkif edilen vergilerin de artırılması kuralı getirilmiştir.
Gelir (stopaj) vergisi ile kurumlar (stopaj) vergisi ve matrah artırım kararları alınır. Bundan yararlanan mükellefler, artırılan vergiyi ödemeyi kabul ettikleri vergi transferlerine ilişkin artışa tabi ödemeler nedeniyle nezdinde gelir (stopaj) vergisi inceleme ve tarhı yapılmayacaktır. Gelir ve kurumlar vergisi kanunu uyarınca, kar dağıtımına esas yapılan ödemeler veya merkeze aktarılan tutar üzerinden yapılması gereken vergi tevkifatı kararlarına istinaden yönetmelik kapsamında matrahlarını artıranlar, Kurumlar vergisi matrahını da artırmak zorunda.
Katma değer vergisi mükellefleri vergi artışları yapıp ödedikleri takdirde, artırdıkları dönemler için KDV yönünden vergi inceleme ve tarhiyatına tabi olmayacaklardır. Artışa esas tutar, yıl içinde verilen katma değer vergisi beyannamelerinde yer alan “hesaplanan katma değer vergisi”nin yıllık toplamı olacaktır. Hesaplanan KDV, kesintilerden önceki vergi tutarı olacaktır.
2022 için vergi matrahını artırma fırsatı
Kanun ile 2022 yılı için vergi matrahında artış getirildi. Vergi matrahı, 2022 yılı için gelir ve kurumlar vergisi matrahının en az yüzde 25’i kadar artırılacak.
2022 yılı için vergi matrahını artıran gelir vergisi mükelleflerinden, işletme hesabı esasına göre defter tutanlara 105 bin liradan; Bilanço esasına göre, muhasebeciler ve serbest meslek sahipleri için 200 bin liradan, kurumlar vergisi mükellefleri için 500 bin liradan az olamaz.
2022 takvim yılı vergi matrahının artırılması için bu yılın gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi verilmiş ve bu beyannamelerde beyan edilen matrah matrahlar, 2021 takviminde beyan edilen matrahın yüzde 122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar 2022 takvim yılının üçüncü kesintili vergilendirme döneminde. Beyan edilen vergi matrahının, yüzde 40 oranında artırılarak bulunan fiyattan yüksek olandan az olmaması kuralı aranacaktır.
Kanuna göre, 2022 takvim yılı için vergi matrahını artırmak isteyen mükelleflerin, 1 Ocak 2023 tarihinden sonra matrahı azaltacak düzeltme beyannamesi vermeleri halinde, düzeltme öncesi beyan edilen matrah esas alınacak. karşılaştırma bu karara göre yapılır.
2022 takvim yılına ait 3. kesintili vergilendirme devir geliri veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemesi durumunda; ikinci kesintili vergi devri beyannamesinde beyan edilen vergi matrahının yüzde 100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar; Sadece ilk kesintili vergilendirme dönemi beyannamesi verilmesi halinde, bu kapsamda yapılacak karşılaştırmada bu beyannamede beyan edilen vergi matrahının yüzde 300 oranında artırılması suretiyle bulunan fiyat dikkate alınacaktır.
2021 takvim yılı gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde ve 2022 yılının kesintili üçüncü vergilendirme döneminde zarar beyan edilmesi veya vergi matrahı bulunmaması durumunda, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde bu kural aranmayacaktır. indirim ve istisnalar nedeniyle veya vergi beyannamesi verilmemişse oluşur.
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrahlarını artırdıkları 2022 yılına ilişkin zararların tamamı, 2023 yılı itibarıyla izleyen yılın kazançlarından mahsup edilmeyecektir. bu yıl için yıllık beyannamelerinde hesaplanan vergilerden mahsup edilemezler.
Mükellefler, 2022 yılı için yüzde 2’den az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini, her bir vergilendirme dönemi için katma değer vergisi beyannamelerinde hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden artırmaları halinde bu kararlardan yararlanacaklardır. 2022, vergi artışı olarak.
2022 yılı kurumlar vergisi matrahının artırılması, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında tahsil edilecek ilave verginin inceleme ve tarhiyatına engel teşkil etmeyecektir.
Yönetmelikten yararlanamayanlar
Yönetmelik ayrıca vergi matrahı ve vergi artışına ilişkin olarak mükelleflerin dikkate alacakları diğer hususları da düzenlemektedir. Matrah veya vergi artırımı kapsamında bulunan ve bu husustaki şartları taşıyan mükelleflerin defter ve belgeleri incelenmeyecek ve zamda belirtilen vergilere ilişkin herhangi bir tarhiyat yapılmayacaktır.
Bu düzenlemeye göre, vergi matrahı veya vergi artışı, yayımı tarihinden önce başlatılmış olan vergi inceleme ve takdir işlemlerine engel olmayacaktır. Ancak, unsurda inceleme yapma hakkına ilişkin kararların gizli kalması kaydıyla, vergi inceleme ve takdir işlemlerinin, yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 7 iş günü içinde sonuçlandırılmaması halinde bu işlemlere devam edilmeyecektir. Bu süre içinde tamamlanan vergi incelemelerine ilişkin ön tarhiyat mutabakat talepleri dikkate alınmayacaktır.
Defterleri, kayıtları ve belgeleri yok edenler veya defter sayfalarını yok edip yerine başka yapraklar koyanlar veya yaprak koymayanlar veya belgelerin asıllarını veya suretlerini kısmen veya tamamen sahte olarak düzenleyenler. Kanunda yer alan bazı fiilleri işleyenler, Vergi Tarz Kanunu’nda yer alan “terör hatasından” yargılanabilecektir. Milli Güvenlik Teşkilatı tarafından terör örgütlerine üyelik, mensubiyet, iltisak veya iltisak veya iltisak veya iltisak nedeniyle adı geçen merciler, genel kolluk kuvvetleri veya Mali Suçları Araştırma Kurulu tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında Konsey. Terörün finansmanı suçu veya aklama hatası kapsamında inceleme ve soruşturma yapılması istenenler, bu Yönetmeliğin matrah veya vergi artışına ilişkin kararlarından yararlanamayacak. Matrah ve vergi artışı üzerinden hesaplanan vergilerin aylık en fazla 12 eşit taksitle ödenmesi gerekecek.
Damga vergisi, vergi matrahı ve vergi artışı sonucu tahakkuk eden vergilerin ilk taksiti ödeme süresi içinde ödenecektir.
Matrah ve vergi artışlarına ilişkin beyannamelerden 1000 lira damga vergisi alınacak ve bu vergi indirim hesabında dikkate alınmayacaktır.
İş kayıtlarının düzeltilmesi
Kayıt dışı faaliyetlerin kayıt altına alınabilmesi için işletmelerde bulunmasına rağmen kayıtlara yansımayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıtlara alınmasına yönelik düzenlemeler yapılmaktadır.
Buna göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işyerlerinde bulunmasına rağmen sicillerinde yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları, kendileri veya bağlı oldukları meslek kuruluşları tarafından belirlenecek rayiç değeri ile kayda alabilecekler. bağlı olduğu kişiler, yönetmelikte öngörülen süreler içinde envanter listesi ile vergi dairelerine bildirimde bulunmak suretiyle.
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, faaliyetlerinde kaydettikleri mal, makine, teçhizat ve demirbaşlar için iki ayrı karşılık hesabı açacaklardır. Mal karşılığı, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiyesi halinde sermayenin bir unsuru sayılacağı için vergilendirilmeyecektir.
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin sicillerinin sıhhatinin iyileştirilmesi amacıyla, fiilen sicillerinde bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların, fatura düzenleyerek ve her türlü vergi yükümlülüğünü yerine getirerek sicil ve beyannamelerine devri mümkündür. .
Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31 Aralık 2022 prestijiyle bilançolarında yer almayan mevcut nakit tutarlarını vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltebilecekler. ancak ortaklarından borçlu oldukları meblağlar ve net alacakları ortasında ortaklara borçlu oldukları fiyatlardır. Bu kapsamda, beyan edilen fiyatlar üzerinden yüzde 3 oranında verginin beyanname verme süresi içinde hesaplanarak ödenmesi gerekecek.
SGK alacakları yapılandırıldı
Kanunla kesinleşen SGK alacaklarının yeniden yapılandırılması da mümkün.
Buna göre, sigorta primi, emeklilik kesintisi ve kurumlar vergisi karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik takviye primi, başvuru tarihindeki prestijine ilişkin mevzuat uyarınca ödenmemiş olan isteğe bağlı sigorta primleri ve toplum sigortası primleri, sigortalarından doğan statüsü, SGK tarafından ilgili kanunların yeterli takibine tabidir. Orijinal damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak fiyat ile bu alacakların ödeme tarihleri ile Yönetmeliğin yayımı tarihi arasındaki süre, belirtilen süre ve şekilde ödenirse, bu alacaklara gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır. Tüm ikincil alacakların tahsilinden feragat edilecektir.
Bu Yönetmelikten yararlanmak için başvuruda bulunulduğu halde, belirlenen başvuru süresinin sonuna kadar patrona bildirilen ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik personel tutarı üzerinden hesaplanan sigorta priminin asılları, 31 Aralık 2022 tarihine kadar inşaatı tamamlanan ihale konusu özel nitelikli inşaat ve işlere ait. Yİ-ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutarın, 2022 yılı başından itibaren geçen döneme ait aylık değişim oranları ise Yönetmeliğin yayımı tarihine kadar olan alacaklar için gecikme cezası ve gecikme zammının hesaplandığı süre boyunca bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi ikincil alacaklar tahsil edilmeyecektir.
Kanunla, 31 Aralık 2022 tarihinden önce işlenen ve yeniden yapılandırma başvurusu tarihine kadar bildirilen fiillere ilişkin idari para cezaları da yeniden yapılandırılacak.
31 Aralık 2022 ve önceki dönemlere ait ilk taksit son ödeme tarihine kadar tahakkuk edecek SGK alacakları, yeniden yapılandırma için son başvuru tarihine kadar başvuruda bulunulması kaydıyla yeniden yapılandırma kapsamına alınacak.
(sürecek)
